T24 Dış Haberler
İsveç’in Macaristan ile ilgili hazırladığı 10 dakikalık bir video klibin ardından, Macaristan, İsveç’in NATO üyeliği sürecini tehdit etmeye başladı.
İsveç’deki kamu hizmeti veren yayıncı UR tarafından hazırlanan ve okullarda gösterilen video klipte, “2010’dan bu yana Macaristan’da demokrasi yavaş yavaş yok olmaya başladı” ifadeleri yer alıyor. Ayrıca Macaristan Başbakanı Viktor Orban‘a diktatör imasında bulunarak “Viktator’ı Durdurun” yazan bir pankart da videoda klipte gösteriliyor.
Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, 14 Eylül Perşembe günü İsveç Dışişleri Bakanı’na gönderdiği mektupta, İsveç’in Macaristan’ın NATO üyeliğini onaylaması talebini hatırlatarak “Bu klip sürekli olarak dile getirdiğiniz talebinizin yerine getirilmesine kesinlikle yardımcı olmuyor” dedi.
Orban’ın sözcüsü Zoltan Kovacs mektubu eski adı Twitter olan X platformunda da paylaştı.
Macaristan’da iktidar partisinin kıdemli bir milletvekili olan Gergely Gulyás, yönetimin tepkiyle karşıladığı video kliple ilgili “Eğer film devlet okullarında oynatılıyorsa, bu İsveç’in Macaristan’ın NATO üyeliğini onaylamasını engellemek için her şeyi yaptığı anlamına gelir” ifadelerini kullandı.
Orban’ın baş siyasi danışmanı Balázs Orbán ise “İsveç hükümetinin onayladığı, Macaristan’a saldıran şok edici eğitici video! Demokrasimiz defalarca sorgulanırken, seçmenlerimize hakaret edilirken, Macar milletvekillerini İsveç’in [NATO] üyeliğini desteklemeye nasıl ikna edebiliriz?” ifadeleriyle video klibe tepki gösterdi.
Bu ani tepki, Macaristan’ın Temmuz ayındaki NATO zirvesinde onay sürecini başlatmaya hazır olduğunu açıklamasının ardından geldi.
İsveç’in NATO üyeliği
Türkiye ve Macaristan, İsveç’in NATO üyeliğini henüz onaylamadı. Ankara, ‘Stockholm’ün teröristlere göz yumduğu’ iddiası ve İsveç’te aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok Müslüman ülkeyi kızdıran bir dizi Kuran yakma eyleminin ardından İsveç’in üyeliğinin engellenmesinde uzun süre kilit rol oynadı.
Ancak Foreign Policy’de Elisabeth Braw imzasıyla yayımlanan analizde, “İsveç’in NATO üyeliği, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın değil Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın yüzünden şimdilik sona erebilir” yorumu yapıldı.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Temmuz ayında NATO Zirvesi’nde İsveç’in NATO üyeliğini onaylama sözü vermişti.
Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki gün önce, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için New York’a gitmeden önce Atatürk Havalimanı’nda yaptığı açıklamada, İsveç’in NATO üyeliğiyle ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Peki şu anda İsveç üzerine düşen görevi yerine getiriyor mu? Bize ikide bir şunu söylüyorlar. İşte ‘Yasa hazırladılar.’ Yasayı hazırlamak yetmez, yasayı uygulamak gerekir. Şu anda İsveç ister anayasa ister yasa değişikliği, ne yaparsa yapsın ama kalkıp da teröristleri İsveç polisinin koruması altında gösteriye sevk ediyorlarsa bu ne demektir? Bunlar görevini yerine getirmiyor demektir ve yine terör eylemleri Stockholm caddelerinde devam ediyor demektir. O zaman bize verilen sözler tutulmuyor. Bize verilen sözler tutulmadığı zaman, benim parlamentom bu konuda nasıl bir tavır takınır, bunu herkes takdir etsin. Yani F-16’larla ilgili ne deniyor? ‘Temsilciler Meclisi karar vermeden bu olmaz.’ Tamam da şimdi orada Temsilciler Meclisi varsa benim de parlamentom var. Parlamentonun nasıl bir karar vereceğini ben kestirip atamam. Sevk etmekse, biz böyle bir talebi parlamentomuza sevk ederiz ama parlamentomuzdan nasıl bir karar çıkar, o parlamentomuzun takdirindedir”
